Molaidhean Sgrìobhaidh Sgeulachdan Alba: Caraidean a lorg sinn aig amannan doirbh

Tha Urras Leabhraichean na h-Alba ag iarraidh air daoine air feadh Alba an sgeulachdan Càirdeis fìor agus pearsanta fhèin a chur a-steach. Cleachd am moladh sgeulachd seo gus do sgeulachd a bhrosnachadh agus beachd-smuaintean air nithean fhaighinn mum faod thu sgrìobhadh. 

Gus do sgeulachd a chur a-steach, theirig chun na duilleig seo

Caraidean a lorg sinn aig amannan doirbh (ficsean/neo-fhicsean)

Uaireannan bidh sinn a’ lorg charaidean ann an suidheachaidhean duilich agus glè thric bidh na càirdeasan sin air leth làidir agus maireannach, a thaobh ’s gun do dhèilig sinn ri rudeigin còmhla. Bhon neach bho nach cuala tu fad bhliadhnaichean a’ sìneadh a-mach thugad gus do chuideachadh, coinneachadh ri cuideigin aig an robh na h-aon duilgheadasan riut fhèin no facal coibhneil bho shrainnsear.  Nuair a bhios sinn a’ roinn ar sgeulachdan leothasan a tha mun cuairt oirnn, bidh sinn a’ leigeil dhinn an uallaich, a’ lorg an neart airson cumail a’ dol no tòiseachadh a-rithist. 

“B’ fheàrr leam coiseachd le caraid san dorchadas, na nam aonar san t-solas.” – Helen Keller

Sa mholadh sgrìobhaidh seo, bidh tu a’ beachdachadh air na caraidean a lorg thu aig amannan duilich. 

Blàthachadh

Feuch an eacarsaich sgrìobhaidh mhothachail seo gus na beachdan fhaighinn a dhol agus an latha a leigeil dhìot gu ruige seo. Cleachd tìmear agus sgrìobh airson dà mhionaid aig gach àm gun stad, mu na cuspairean a leanas. Cùm dearbhach e:

• Grian
• Gaol
• Caraid

Is e an aon riaghailt gum feum thu do pheann a chumail a’ dol. Na stad a sgrìobhadh. Fiù ged a bhiodh tu mì-chinnteach mu na tha thu a’ dol a sgrìobhadh no dè bhios agad gu do bhiadh, dìreach sgrìobh sin! Is e am plana gum faigh thu mòran den stuth a tha nad cheann a-mach chun na duilleig agus saoraidh seo àite airson do bheachd-smuaintean agus do chruthachalachd. 

Dian-bheachdachadh

Smaoinich mu na h-amannan nad bheatha san robh thu a’ dèiligeadh ri dùbhlain agus sgrìobh iad air duilleag pàipeir.

• Dh’fhaodadh iad sin a bhith:
• Sgrùdadh do na deuchainnean
• Feuchainn ri faighinn tro dheuchainn dràibhidh
• Dol tro dh’ùine de dhroch slàinte

Bi mionaideach mun dùbhlan. Mar eisimpleir, an àite ‘faireachdainn fo chudrom’ a sgrìobhadh, sgrìobh ‘faireachdainn fo chudrom nuair a bha agam ri mo chlann oideachadh aig an taigh aig àm a’ phandamaig’.

Ri taobh gach dùbhlan, tarraing saighead agus sgrìobh ainm a’ charaid (fìor no mas-fhìor) a chuidich thu tron àm dhoirbh sin. An uair sin, tarraing saighead eile agus sgrìobh sìos mar a chuidich iad thu. 

Mar eisimpleir:

Sgrùdadh airson ath-shuidhe Matamataig Nàiseanta 5 – oileanach eile sa chlas oidhche – bha sinn a’ sgrùdadh còmhla air madainnean Disathairne san leabharlann – agus choinnich sinn ron deuchainn agus chaidh sinn a-steach còmhla.

Tòisich ri Sgrìobhadh

Sa mhòr-chuid de sgeulachdan – ficsean no neo-fhicsean, ach airson nan adhbharan seo, gabhaidh sinn ris gur e neo-fhicsean a th’ ann – tha do neach-taic gan lorg fhèin le dùbhlan agus tha an sgeulachd a’ dèiligeadh ri mar a gheibh thu seachad air an dùbhlan sin. San t-suidheachadh seo, is e an dùbhlan agad aon de na ‘mòmaidean duilich’ a sgrìobh thu sìos gu h-àrd (no dùbhlan diofraichte) agus ’s e do charaid an dòigh agad air faighinn troimhe agus na rinn iad airson do chuideachadh. Chì thu gu bheil structar sgeulachd glè shìmplidh agad a tha a' tòiseachadh ann an aon àite agus a’ crìochnachadh ann an àite eile, agus nas toilichte, tha sinn an dòchas. 

Tagh aon de na suidheachaidhean air an liosta san eacarsaich roimhe agus cleachd sin mar structar na sgeulachd agad. Ach an toiseach, lìon na beàrnan. Thoir iomradh air:

• An suidheachadh dùbhlanach. Dè tha timcheall ort – dè tha thu a’ faicinn, a’ cluinntinn, a’ beantainn, agus dè am fàileadh, am blas?
• A bheil neach sam bith eile an sin? A bheil iad a’ cuideachadh no a’ dèanamh an t-suidheachaidh nas miosa? 
• Ciamar a tha thu a’ faireachdainn? Ciamar a tha thu a’ faireachdainn aig an deireadh seach aig an toiseach? 
• Dèan iomradh mionaideach air do charaid – agus innis mun bhuaidh a tha aig do charaid air an t-suidheachadh agus air do shunnd. Ciamar a tha thu a’ dèanamh ceangal leotha? A bheil sibh glè choltach ri chèile no gu tur eadar-dhealaichte? Ciamar a tha iadsan a’ coimhead ri am beatha? 
• Ciamar agus carson a tha ur càirdeas a’ tighinn gu bith? 

Feuch air do sgeulachd a sgrìobhadh, a’ cleachdadh an structair shìmplidh a tha thu air a chur ri chèile agus am fiosrachadh uile a sgrìobh thu gu h-àrd.  Ma tha thu a’ faireachdainn dòchasach, dh’fhaodadh tu duilgheadas no dhà a chur san rathad – chan eil a’ bheatha dìreach uair sam bith – ach dèan cinnteach gun crìochnaich thu leis an fhuasgladh don t-suidheachadh dhuilich agad, a sgrìobh thu sìos san earrann dian-bheachdachaidh – agus cuimhnich ri innse dhuinn a h-uile nì mud charaid a chuidich thu leis.